Μας το έλεγε η σοφή γιαγιά πως αυτό που κόκαλα δεν έχει,
αλλά κόκαλα τσακίζει, είναι η γλώσσα. Το βλέπουμε και εμείς καθαρά… Στον
πολιτισμένο κόσμο -στον οποίο θέλουμε να ανήκουμε- το ξύλο ή αλλιώς η σωματική
βία τείνει να καταργηθεί. Ή μάλλον να αντικατασταθεί από τη λεκτική βία.
Αυτή η μορφή κακοποίησης προτιμάται στις μέρες μας, καθώς
θεωρούμε πως είναι κάτι αόριστο που δεν αφήνει εμφανή σημάδια κι έτσι οι άλλοι
δεν μπορούν να μας κατηγορήσουν. Ακόμα κι αν το θύμα καταφύγει στην αστυνομία
για να καταγγείλει πως έχει δεχτεί λεκτική βία, είναι εξαιρετικά δύσκολο για αυτόν
να το αποδείξει, ώστε να καταδικαστεί ο θύτης.
Οπότε στην περίπτωση που ένας ενήλικας δέχεται λεκτική βία
από άλλον ενήλικα είναι καλό να την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια, μιας και όποιος
έχει συνηθίσει να το κάνει θα το συνεχίσει όσο και να φαίνεται μετανιωμένος. Όπως
ακριβώς κάνουν και οι θύτες που χτυπάνε τα θύματά τους.
Φυσικά και εδώ υπάρχουν διακυμάνσεις και ταλέντα. Κάποιος
που έχει έμφυτη ικανότητα στη λεκτική βία μπορεί να τραυματίζει την
αυτοεκτίμησή σας, ενώ παράλληλα εμφανίζεται ως αυτός που νοιάζεται βαθιά για
εσάς. Το επιχείρημα «θα το κάνω εγώ, γιατί εσύ ούτε αυτό δεν μπορείς να κάνεις»,
είναι ενδεικτικό. Η μελετημένη επιλογή κάθε λέξης που χρησιμοποιείται στην
περίπτωση αυτή είναι συνήθως μια απόπειρα του θύτη να χειριστεί και να ελέγξει
απόλυτα το θύμα του. Φυσικά, είναι πιθανόν αυτή η λεκτική κακοποίηση να γίνει το
ίδιο επώδυνη με τη σωματική.
Τα πράγματα περιπλέκονται προφανώς στις σχέσεις εξάρτησης.
Όταν, ας πούμε, επιλέγει να υπομείνει τη
λεκτική βία που υφίσταται καθημερινά από τον προϊστάμενό του, γιατί το θεωρεί
πιο εύκολο από το να παραιτηθεί και να μείνει άνεργος. Οι καταστάσεις είναι ακόμα
πιο τραγικές όταν η λεκτική βία έχει γίνει ενδοοικογενειακή υπόθεση.
Συνήθως το θύμα νιώθει ένοχο και θεωρεί πως δέχεται την
κακοποίηση αυτή λόγω ενός δικού του λάθους. Όπως ακριβώς γίνεται και με τη γυναίκα
που τρώει ξύλο από τον άντρα της, αλλά τον συγχωράει διότι εκείνη έπρεπε να
πλύνει καλύτερα τα πιάτα…
Η αλήθεια όμως είναι έτη φωτός μακριά καθώς -σύμφωνα με τη
σύγχρονη ψυχολογία- οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης δεν είναι ποτέ δικαιολογημένη,
επομένως δεν πρέπει επ’ ουδενί να νιώσετε ότι φταίτε.
Άφησα τελευταία τη λεκτική βία που κάποιοι -λίγοι ελπίζω-
γονείς ασκούν στα παιδιά τους. Οι ειδικοί λένε πως το σύγχρονο ξύλο είναι πλέον
οι φωνές που επιλέγουν πλέον όλοι και περισσότεροι κηδεμόνες, προκειμένου να
επιβληθούν στα μικρά άτακτα πλασματάκια. Αυτό όμως που τους διαφεύγει φορές
είναι πως εκείνη ακριβώς τη στιγμή είναι τραυματίζουν ανεπανόρθωτα την
αυτοεκτίμησή τους. Παράλληλα, την ίδια ώρα τα παιδιά μαθαίνουν να μην τολμούν,
να μη δοκιμάζουν και να μην παίρνουν πρωτοβουλίες.
Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στην ψηφιακή
επιστημονική επιθεώρηση Child Development η επιβολή τιμωρίας από τους γονείς με
φωνές και υποτιμητικές εκφράσεις (π.χ. βλάκας, τεμπέλης, κ.λ.π.)
αυξάνει τον κίνδυνο το παιδί να εμφανίσει κατάθλιψη ή επιθετική
συμπεριφορά. Παράλληλα εκείνη τη στιγμή διδάσκει το παιδί που την υφίσταται ότι
μπορεί κάποιος να φέρεται τόσο άσχημα σε κάποιον πιο αδύναμο ή σε κάποιον που
αγαπάει. Έτσι, ξεκινάει ο φαύλος κύκλος του bullying ή της συνέχισης της παράδοσης
με όλο και πιο πολλά θύματα.
Η μόνη λύση αν είμαστε μάρτυρες, θύτες ή θύματα μιας
τέτοιας αρρωστημένης κατάστασης είναι να σπάσουμε την αλυσίδα και να
προσπαθήσουμε να σταματήσουμε αυτό που γίνεται οριστικά και αμετάκλητα. Επειδή η
λεκτική βία -όπως και οποιαδήποτε άλλη μορφή βίας- δεν επιτρέπεται να
συνεχιστεί. Τόσο απλά!
